Dementie of vergeetachtigheid

  >  kennisbank  >  Dementie of vergeetachtigheid

Volgens het rapport van de Staat van Volksgezondheid en Zorg kregen in 2019 in Nederland ongeveer 20.400 personen de diagnose dementie waarvan 8000 mannen en 12.400 vrouwen. De verpleeghuisbewoners zijn hierbij niet meegeteld. Volgens dit rapport zal ook het aantal mensen met dementie vermoedelijk verdubbelen wegens de vergrijzing. Hierdoor zal ook de invloed van dementie op de samenleving en gezondheidszorg enorm groeien. Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de kans op dementie te verkleinen en om het ontstaan ervan te vertragen. Ook wordt er gekeken hoe de eerste signalen beter herkend en gemeten kunnen worden.

Wat is dementie?Definitie dementie Dementie vrouwen Gedragsveranderingen Vergeetachtigheid Alzheimer

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor ruim aantal symptomen en verschijnselen die tevoorschijn komen door de beschadigingen in de hersenen. De beschadigingen zorgen voor een achteruitgang in de geestelijke gezondheid. De hersenen kunnen de informatie niet meer goed verwerken en het kan zelfs zo verergeren dat het functioneren steeds meer achteruitgaat. Bij ieder persoon verloopt het proces van dementie anders. Bij de ene kan het sneller verlopen dan bij het ander.

De meest voorkomende soorten dementie

Ziekte van Alzheimer

Alzheimer is een van de meest voorkomende vorm van dementie en ongeveer 70% van de mensen met dementie hebben Alzheimer. Zoals bij alle vormen van dementie kunnen mensen met Alzheimer steeds meer vergeten en steeds minder goed begrijpen door de beschadigingen in de hersenen. De ziekte van Alzheimer wordt verdeeld in drie fases: de vroege fase Alzheimer, de midden fase Alzheimer en de laatste fase Alzheimer.

De vroege fase Alzheimer: In deze beginfase van de ziekte van Alzheimer ziet men kleine gedragsveranderingen of verandering in capaciteiten zoals:

  • het vergeten van gebeurtenissen en gesprekken;
  • verwardheid;
  • achteruitgang van begrip;
  • verlies van interesse in personen en activiteiten.

De midden fase Alzheimer: In deze fase van Alzheimer heeft men steeds meer behoefte aan hulp, de veranderingen worden duidelijker gezien. De kenmerken voor deze fase zijn:

  • verwardheid over plaats en tijd;
  • verstoorde slaapritme;
  • vergeetachtigheid waardoor er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan;
  • slechte emotieregulatie zoals sneller boos, agressief en overstuur zijn;
  • slechte waarneming en sprake van hallucinaties.

De laatste fase Alzheimer: In deze fase is er veel meer behoefte aan hulp, omdat de beschadiging in de hersenen steeds meer is vergroot. De persoon met Alzheimer wordt stap voor stap volledig afhankelijk van anderen door grote geheugenverlies. De kenmerken voor deze fase zijn:

  • onrustig, verdrietig of agressief zijn;
  • moeite met kauwen en slikken;
  • veel afvallen;
  • incontinent raken;
  • spraakverlies.
Vasculaire dementie

Vasculaire dementie

Wanneer er sprake is van vaatschade kunnen er problemen in de hersenvaten en doorbloeding van de hersenen zijn waarbij we kunnen spreken van vasculaire dementie. De gevolgen van de schade in de hersenen hangt af van het gebied in de hersenen, maar veroorzaakt meer cognitieve klachten zoals problemen met denken, spreken en luisteren. Kenmerken voor vasculaire dementie zijn:

  • vertraging in het denken, spreken en handelen;
  • concentratieproblemen;
  • moeite met meer dingen tegelijk doen;
  • lichamelijke achteruitgang zoals bijvoorbeeld langzamer lopen;
  • het ontstaan van verlamming of gevoelsverlies;
  • steeds meer moeite met het oproepen van informatie uit het geheugen.

Lewy body dementie

Bij Lewy body dementie zitten de afwijkingen grotendeels in de hersenschors waarbij er zogenaamde Lewy lichaampjes bevinden in de zenuwcellen. Het heeft te maken met ophopingen van het eiwit alfa-s nucleïne die de signaaloverdracht in de hersencellen verstoren. Hierdoor ontstaan er gedrags-, cognitie- en bewegingsproblemen. Kenmerken voor Lewy body dementie zijn:

  • het krijgen van aandacht stoornissen;
  • het ontstaan van visuele hallucinaties;
  • verwardheid;
  • overgevoelig voor bijwerkingen van de medicatie tegen hallucinatie;
  • last hebben van andere verschijnselen zoals bijvoorbeeld depressiviteit;
  • sprake van verschijnselen van de ziekte van Parkinson zoals stijfheid, gebogen houding, beven van lichaamsdelen en een afwijkende manier van lopen.

Fronto-temporale dementie

Na de ziekte van Alzheimer is de Fronto-temporale dementie de meest voorkomende dementie. Bij deze vorm van dementie sterven de hersencellen in de frontaalkwab (gedragsgebied) en de temporaalkwab (taalgebied). Er ontstaan gedragsveranderingen en er is sprake van taal- en spraakverlies. Kenmerken voor Fronto-temporale dementie zijn:

  • veranderingen in gedrag en persoonlijkheid zoals impulsiviteit, dwangmatigheid, ontremd gedrag en ongevoeligheid;
  • moeite met communicatie dus het spreken, taal en begrip;
  • veranderingen in motoriek zoals stijve bewegingen, trillen en evenwichtsproblemen.

Wat is het verschil tussen dementie en Alzheimer?

Zoals hierboven vermeld, is de ziekte van Alzheimer een vorm van dementie. Het is de soort dementie die het meest voorkomt en is dus ook het bekendste, waar veel onderzoek naar gedaan wordt.

Vergeetachtig of dementie?

Vergeetachtig kunnen we allemaal zijn maar vergeetachtigheid is ook een symptoom van dementie. Naarmate je ouder wordt en je vergeet steeds meer dan gebruikelijk voor je leeftijd, zou er mogelijk sprake kunnen zijn van dementie. Je zou je kunnen laten testen of het inderdaad hoort bij je leeftijd of dat er sprake is van een geheugenstoornis.

Wat te doen bij dementie en de behandeling

Bij het vermoeden van dementie is er behoefte aan verdere onderzoek. De symptomen kunnen lang gaande zijn voordat het opgemerkt wordt. Het beste is wanneer er zo snel mogelijk ondersteuning wordt aangeboden, maar er kan sprake zijn van hulpweigering. Dit kan te maken hebben met ontkenning van de ziekte. Hulpverleners of familie kunnen in eerste instantie gesprekken voeren om toch samen een manier te vinden o tot een oplossing te komen.

Vragen over dementie?

Heb je nog vragen over dementie of ben je benieuwd naar onze aanpak? Neem dan contact met ons op.