Wat is dyslexie?

  >  kennisbank  >  Wat is dyslexie?

Dyslexie betekent letterlijk beperkt kunnen lezen. In de hersenen is er een proces dat niet te zien is waarbij er een overdracht is van letters in klanken en andersom. Dit is het proces van lezen en spellen wat bij de meeste mensen heel gemakkelijk en vanzelf gaat, maar bij mensen met dyslexie niet. 

De kenmerken van dyslexie

  • Moeite met snel lezen in verhouding tot klasgenoten of leeftijdgenoten.
  • Moeite met nauwkeurig lezen in verhouding tot klasgenoten en leeftijdgenoten.
  • Moeite met het herkennen van letters en klanken en het opschrijven ervan.
  • Moeite met woordvinding.
  • Extra inspanning nodig, omdat het lezen moeilijker gaat.
  • Moeite met het aanleren van spellingregels waarbij behoefte is aan herhaling.
Wat is dyslexie?

Het verloop van het proces in de hersenen met dyslexie

Visuele informatie is alles wat je met je ogen kunt zien. Alle visuele informatie wordt waargenomen met onze ogen waarbij we bij de meeste visuele informatie ook niets horen.

Geheugenfunctie

De visuele informatie wordt in een deel van de hersenen opgeslagen waar ook een geheugenfunctie in zit waardoor we alles kunnen onthouden. Het kind met dyslexie kan ook veel onthouden aan de hand van wat hij ziet. Dit gebeurt vooral met een tekening. 

Decoderen

In het begin voordat kinderen kunnen lezen worden letters door kinderen gezien als tekeningen waarbij deze letters als tekeningen worden opgeslagen in het visuele verwerkingsdeel van de hersenen. Daarna worden deze lettertekens in de hersenen omgezet in klanken, waardoor we bij het zien van een letter er vanzelf een klank aan koppelen. Dit gebeurt zowel tijdens het stillezen in het hoofd als tijdens het hardop lezen. Je kunt het zien als ontsleutelen of ontcijferen van woorden, waardoor dit proces decoderen wordt genoemd.  

Het proces van decoderen, dus het omzetten van lettertekens in klanken verloopt bij mensen zonder dyslexie zo snel, dat het niet eens merkbaar is. Bij mensen met dyslexie verloopt het erg traag, waardoor ze veel tijd nodig hebben om tijdens het verloop van de teken-klankkoppeling de juiste klank te vinden. Dit gaat moeizaam door de vertraging in de hersenen waardoor er een verkeerde koppeling wordt gemaakt bij te snel lezen. 

Auditieve informatie

In een deel van de hersenen waar de auditieve informatie verwerkt wordt, wordt alles wat we horen verwerkt. Mensen met dyslexie hebben geen moeite met horen, maar kunnen moeite hebben met het koppelen van de juiste lettertekens aan de klanken.

Je hoort iets dus het proces begint bij het auditieve deel en gaat voor het koppelen van klanken naar het visuele verwerkingsdeel van de hersenen. Daarna moet er een motorische actie gedaan worden om de letters te kunnen schrijven door met je handen te bewegen. Ook dit proces, dus het schrijven, kan door vertraging moeizaam verlopen. 

Mensen met dyslexie vinden het lastig om bij dit proces de juiste tekens aan de klanken te koppelen, omdat dit omzetproces vertraagd verloopt. Ook zorgt de tijdsdruk of een grote hoeveelheid schrijfwerk voor spanning waardoor het moeizamer verloopt. 

Wat kan helpen bij dyslexie?

Wanneer iemand met dyslexie extra tijd krijgt, kan het ervoor zorgen dat het proces beter verloopt. Het is belangrijk dat iemand met dyslexie aangeleerd wordt om zelf extra tijd te gebruiken tijdens lees- en schrijftaken.

Tijdens het lezen verloopt het leesproces te traag bij mensen met dyslexie waardoor ze minder begrijpen van de tekst en ook minder meekrijgen van de taalkennis. Hierdoor zal het begrijpend lezen vertragen terwijl het taalbegrip goed ontwikkeld is. Wanneer er voorgelezen wordt en bij het bieden van auditieve ondersteuning, verloopt het leesproces sneller waardoor diegene toch snel begrijpt wat er gelezen wordt. Hierdoor kan er toch beter en sneller gefunctioneerd en kan men duidelijk zien dat een kind met dyslexie een goed taalbegrip heeft.

Werken aan leesmotivatie bij dyslexie

  • Door ouderbetrokkenheid kan de leerontwikkeling beter gestimuleerd worden van het kind. Wanneer ouders in goede samenwerking zijn met de leerkracht wordt het kind beter en sneller geholpen. Ook met het begrip vanuit de omgeving kan iemand met dyslexie ver komen. Belangrijk hierbij is ook extra tijd en inzet van de persoon zelf. 
  • Het kind motiveren om extra leesoefeningen te doen en het kind daarvoor ook belonen. Door extra schooladviezen thuis in praktijk te brengen en door eigen inbreng van het kind zal de oefenmotivatie versterken.
  • De methode die op school wordt toegepast kun je thuis mee oefenen. Ouders kunnen met het kind samen het belang van lezen bespreken en dat door te lezen je alleen lezen kunt verbeteren en bevorderen.

Behandeling bij comorbiditeit

Comorbiditeit betekent dat twee stoornissen samengaan. Het kind kan naast dyslexie bijvoorbeeld ook autisme hebben. Hierbij krijgt het kind dezelfde behandeling als wanneer hij alleen dyslexie zou hebben alleen de manier waarop het wordt gegeven is dan anders.

Vragen over dyslexie?

Heb je nog vragen over dyslexie en ben je benieuwd naar onze aanpak? Neem dan contact met ons op.