ADHD bij vrouwen met een migratieachtergrond: Het onzichtbare probleem
Op Wereld ADHD bij Vrouwen Dag is het belangrijk om stil te staan bij hoe ADHD zich uit in verschillende groepen, waaronder vrouwen met een migratieachtergrond. ADHD wordt vaak geassocieerd met hyperactiviteit en impulsiviteit, maar de realiteit is dat ADHD zich bij vrouwen, vooral vrouwen met een migratieachtergrond, vaak op een subtiele en stille manier uit. Dit kan leiden tot onderdiagnose en ontoereikende ondersteuning. In dit artikel onderzoeken we waarom ADHD onder deze groep vrouwen vaak onopgemerkt blijft en welke barrières er zijn om tijdige diagnose en zorg te krijgen.
1. Wat is ADHD en hoe uit het zich anders bij vrouwen?
ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) wordt gekenmerkt door aandachtsproblemen, impulsiviteit, en soms hyperactiviteit. Maar het is belangrijk op te merken dat ADHD zich bij vrouwen vaak anders uit dan bij mannen. Waar mannen vaker worstelen met hyperactiviteit en impulsiviteit, vertonen vrouwen vaak meer interne symptomen zoals vergeetachtigheid, neiging tot dagdromen, en emotionele wisselvalligheid. Dit fenomeen maakt de diagnose lastig, vooral bij vrouwen die zich in een cultuur bevinden waarin mentale gezondheidsproblemen soms worden gezien als zwakte of iets dat in stilte moet worden verwerkt.
2. Culturele stigma en onbegrip
In veel culturen, waaronder sommige Turkse, Marokkaanse, en Arabische gemeenschappen in Nederland, is mentale gezondheid een onderwerp waar nog steeds een taboe op rust. Veel vrouwen met een migratieachtergrond hebben van jongs af aan geleerd om problemen te “verbergen” en zich aan te passen aan verwachtingen. Dit kan het moeilijk maken om hulp te zoeken, vooral voor symptomen die niet meteen duidelijk zijn voor de buitenwereld. Vrouwen met ADHD in deze gemeenschappen worstelen vaak in stilte, wat hun symptomen verergert en bijdraagt aan gevoelens van eenzaamheid, frustratie en soms zelfs depressie.
In een onderzoek onder Turkse vrouwen met ADHD blijkt dat zij vaak niet durven te praten over hun uitdagingen uit angst voor sociale uitsluiting of oordeel van familie. De maatschappelijke druk om een “sterke” vrouw te zijn, maakt het voor hen moeilijk om hun kwetsbaarheid te tonen. Ze voelen zich vaak onbegrepen en worden geconfronteerd met opmerkingen als “iedereen vergeet wel eens iets” of “je moet gewoon beter plannen.”
3. Waarom blijft ADHD bij vrouwen met een migratieachtergrond zo vaak ongezien?
Er zijn meerdere redenen waarom ADHD bij deze groep vrouwen vaak onder de radar blijft:
- Onjuiste interpretatie van symptomen: De symptomen van ADHD, zoals uitstelgedrag, vergeetachtigheid en moeite met prioriteiten stellen, worden vaak toegeschreven aan persoonlijke zwakheden in plaats van aan een neurobiologische aandoening.
- Gebrek aan kennis binnen de gemeenschap: Binnen veel migrantenfamilies is er weinig kennis over ADHD, en symptomen worden vaak gezien als gebrek aan discipline of interesse. Hierdoor missen veel vrouwen de kans op een juiste diagnose.
- Weinig aandacht voor ADHD bij vrouwen in het algemeen: Historisch gezien is de diagnose ADHD vooral gebaseerd op onderzoeken onder jongens, en de symptomen die bij hen opvallen. Vrouwen, vooral zij met een migratieachtergrond, passen vaak niet in het klassieke plaatje van ADHD, wat leidt tot onderdiagnose.
4. Onderdiagnose: De gevolgen van een late of gemiste diagnose
Een gemiste diagnose van ADHD kan ernstige gevolgen hebben. Veel vrouwen groeien op met het gevoel dat er iets “anders” aan hen is, zonder te begrijpen waarom ze moeite hebben met bepaalde dagelijkse taken. Dit kan leiden tot gevoelens van ontoereikendheid en zelftwijfel. Door het ontbreken van een diagnose blijven deze vrouwen vaak vastzitten in een patroon van zelfverwijt en angst. Studies hebben aangetoond dat vrouwen met ADHD een groter risico lopen op depressie, angststoornissen en burn-out, vooral wanneer hun ADHD jarenlang ongezien blijft .
5. De belangrijke rol van zorginstanties zoals Sensa Zorg
Het is cruciaal dat zorginstanties, zoals Sensa Zorg, aandacht besteden aan de specifieke behoeften van vrouwen met ADHD die een migratieachtergrond hebben. Er moet meer bewustzijn worden gecreëerd binnen deze gemeenschappen, zodat vrouwen zich gesterkt voelen om hulp te zoeken. Het bieden van psycho-educatie, niet alleen aan vrouwen maar ook aan hun familieleden, kan enorm helpen bij het verminderen van stigma en het vergroten van begrip.
Zorgverleners kunnen hierbij ook werken aan het herkennen van de culturele context en taalbarrières waarmee veel vrouwen geconfronteerd worden. Door zorg aan te bieden die sensitief is voor hun cultuur en achtergrond, kunnen zorginstanties deze vrouwen beter bereiken en ondersteunen.
6. Wat kunnen we doen?
Om ADHD bij vrouwen met een migratieachtergrond beter te herkennen en te behandelen, kunnen we het volgende doen:
- Educatie over ADHD: Door voorlichting te geven in gemeenschappen en scholen kunnen we het stigma rondom ADHD verkleinen en begrip vergroten.
- Cultureel Sensitieve Diagnostiek en Behandeling: Zorginstellingen kunnen hun professionals trainen om cultuur-sensitieve gesprekken te voeren. Dit betekent ook rekening houden met de specifieke uitdagingen die migratieachtergronden met zich meebrengen.
- Ondersteuning en Empowerment: Vrouwen moeten zich gesterkt voelen om hun symptomen te bespreken zonder angst voor oordeel. Door lotgenotengroepen en steunprogramma’s aan te bieden, kunnen zorginstanties vrouwen met ADHD helpen om zich minder geïsoleerd te voelen.
Conclusie
ADHD bij vrouwen met een migratieachtergrond blijft vaak onzichtbaar, waardoor veel vrouwen jarenlang zonder de nodige steun en erkenning rondlopen. Door meer bewustzijn te creëren en cultuur-sensitieve zorg aan te bieden, kunnen we een veilige omgeving bieden waarin vrouwen zich gesterkt voelen om hulp te zoeken en hun volledige potentieel te bereiken. ADHD hoeft geen onzichtbaar probleem te blijven – door gezamenlijke inspanningen kunnen we ervoor zorgen dat ook deze groep vrouwen de zorg en erkenning krijgt die zij verdient.
Bronnen
- Gaub, M., & Carlson, C. L. (1997). Gender differences in ADHD: A meta-analysis and critical review. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry.
- Hinshaw, S. P., & Blachman, D. R. (2005). Developmental trajectories of ADHD across the lifespan. Annual Review of Clinical Psychology.
- Universiteit Leiden. (2023, 12 december). Dit is waarom meer vrouwen ADHD hebben dan je denkt. Universiteit Leiden. Geraadpleegd op 14 oktober 2024, van https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2023/12/dit-is-waarom-meer-vrouwen-adhd-hebben-dan-je-denkt