Verwaarlozing en eenzaamheid onder ouderen
Volgens het onderzoek van het Trimbosinstituut wordt de verwaarlozing onder ouderen geschat op 1,5% van de zelfstandig wonende ouderen. Hulpverleners komen bij ouderen langs die bijna nooit bezoek krijgen of nauwelijks de deur openen. Verwaarlozing en eenzaamheid bij ouderen kan blijkbaar soms ook moeilijk herkenbaar zijn. Ze wonen vaak alleen thuis, vallen geen mensen lastig en komen ook weinig buiten waardoor ze niet worden opgemerkt. Hoe kunnen hulpverleners juist verwaarlozing bij ouderen op tijd signaleren?
Kenmerken van verwaarlozing en eenzaamheid
- Eenzaamheid, weinig sociale contacten en weinig bezoek zorgt ervoor dat er sociale deprivatie ontstaat ouderen. Ze kunnen geen praatje doen en blijven alleen in eigen gedachten gezonken.
- Er ontstaan gedragsproblemen zoals vergeetachtigheid, somberheid en onrustigheid.
- Door ouderdom zijn er veel lichamelijke en psychische problemen. Ouderen kunnen chronische ziekten hebben, zijn beperkt in mobiliteit, kunnen slechtziend en horend zijn, of kunnen moeilijkheden hebben met het spreken.
- Het hebben van financiële problemen. Door weinig contacten kunnen ouderen ook weinig financiële hulp van familie krijgen.
- De groot percentage verwaarloosde ouderen hebben behoefte aan hulp van anderen voor de primaire dagelijkse behoeften. Ze kunnen moeite hebben met boodschappen doen, koken, huishouden, en de administratie en post.
- Het moeizaam verlopen van banden leggen en sociale contacten. Hierbij hebben ouderen ook hulp van anderen nodig. Je kunt hierbij denken aan sociale activiteiten buitenshuis, openbaar vervoer of wandelingen maken. In een buurt met weinig sociale samenhang kunnen ouderen ook moeite hebben met sociale contacten.
Signalering en hulpverlening aan ouderen
Lichamelijke en psychische achteruitgang hoeft niet een oorzaak te zijn voor verwaarlozing en eenzaamheid. Heel veel factoren die elkaar volgen kunnen verwaarlozing en eenzaamheid op gang zetten. Het is belangrijk dat verwaarlozing en eenzaamheid op tijd wordt gesignaleerd zodat het verholpen kan worden. Zorgzame partners zijn de beste ondersteuning, maar door het verlies van de partner kan het proces verslechteren. Aangeboden hulp kan snel afgewezen worden doordat ouderen zich terugtrekken. Na een signalering van verwaarlozing en eenzaamheid kan er een melding gemaakt worden. De ambulante hulpverlener komt dan langs om de situatie ter plekke waar te nemen. Zo wordt er gekeken of er andere instanties erbij betrokken moeten worden en wat voor hulp aangeboden kan worden.
Ambulante gezinsbegeleiding voor ouderen
Zonder dat de ouderen opgenomen worden en uit hun fijne thuissituatie weggehaald worden, kunnen bepaalde problemen verholpen worden. Met ambulante ondersteuning voor volwassenen kunnen ouderen geholpen worden die niet in staat zijn om de regie over het leven te krijgen. Er wordt hierbij vooral hulp aangeboden op het gebied van huisvesting, geestelijke gezondheid, lichamelijke gezondheid, sociaal netwerk en maatschappelijke participatie.
Ongevraagd hulp
Wanneer ongevraagd hulp wordt aangeboden aan ouderen wordt het niet altijd op prijs gesteld. Ze kunnen zich niet veilig voelen als er ongewenst een hulpverlener voor de deur staat of kunnen het ervaren als schending van privacy. Voor hulpverleners kan het moeilijk zijn om een vertrouwensband te creëren in korte tijd. Interculturele communicatie bij bi-culturele ouderen kan ook moeilijk verlopen, omdat de hulp van de hulpverlener niet genoeg aansluit bij de achtergrond van de ouderen.
Tuba Gulbahce
Orthopedagoog