Agressief gedrag bij jongeren
Volgens de Regionale Veiligheidsrapportage Amsterdam-Amstelland 2019 bestaat in veel stadsdelen van Amsterdam in toenemende mate de zorg dat veel jongeren (steek) wapens bezitten. Alleen de daadwerkelijke omvang van het probleem is nog onbekend. Ook komt uit deze reportage naar voren dat er een discrepantie is tussen criminaliteitscijfers en het gemeten veiligheidsgevoel. Mogelijke verklaring hiervoor is dat er een lage aangifte- of meldingsbereidheid is, omdat er geen vertrouwen is in de overheid. Tot kort geleden waren er twee dodelijke schietpartijen, in Scheveningen en op een Amsterdams strandje. Waardoor zou het komen dat jongeren steeds meer aanleiding hebben tot agressief gedrag?
Wat zijn de risicofactoren voor agressie en geweld?
- Gezinsrelaties. Wanneer ouders een persoonlijkheidsstoornis hebben en probleemgedrag vertonen, kunnen jongeren dit makkelijk overnemen. Problemen die kunnen voorkomen bij de ouders zijn bijvoorbeeld alcohol- of drugsgebruik en crimineel gedrag. Ook financiële problemen kunnen een risicofactor zijn voor het vertonen van agressief gedrag.
- Opvoedingsproblemen. Ouders hebben te weinig toezicht, waardoor jongeren antisociaal gedrag vertonen. Er is gebrek aan disciplinering, waardoor jongeren zelf sturing geven aan hun gedrag. Ook door het inconsequent optreden van ouders kunnen jongeren niet gewenst gedrag vertonen.
- Persoonlijke kenmerken. Wanneer kinderen en jongeren slachtoffer zijn van verwaarlozing of mishandeling kunnen ze een antisociale gedragsstoornis hebben. Door deze stoornis kunnen ze zich moeilijk in anderen verplaatsen en hebben hierdoor ook weinig respect voor anderen.
- Drugsgebruik. Door nieuwsgierigheid of doordat jongeren bij een bepaalde groep willen horen, kunnen ze beginnen met drugs. Onverantwoord gebruik van drugs kan gevolgen hebben voor de gezondheid, maar ook zorgen voor vandalisme, agressie en geweld.
Hoe kunnen we de toename van geweld verklaren?
- Gebrek aan orde en discipline.
- Uitgaansgedrag van jongeren en de daarmee gepaard gaande alcoholconsumptie.
- Afwezigheid van vertrouwenspersonen en gerespecteerde gezagsfiguren in de leefomgeving van de jongeren.
- Financiële problemen, waardoor jongeren snel en makkelijk geld willen verdienen.
Hoe ziet de toekomst eruit?
Opgroeiende jongeren hebben behoefte aan volwassen rolmodellen. Hierbij is het essentieel dat voor deze jongeren meer perspectieven aangeboden wordt en dat met verschillende activiteiten hun behoefte om zichzelf te bewijzen in positieve banen geleid kan worden. Hulpverleners kunnen jongeren verder helpen met hun interculturele competenties. Het bieden van opvoedingsondersteuning kan veel bijdragen aan het verminderen van geweld. Het aanpakken van spijbelen en pestgedrag op vroege leeftijd zal ontsporingen op latere leeftijd mogelijk tegengaan. Het terugdringen van blootstelling aan bovengenoemde risicofactoren zal helpen bij het ontmoedigen van gewelddadig gedrag.
Tuba Gulbahce
Orthopedagoog